با انواع دکمه آشنا شوید

تاریخچه‌ی دکمه:

در دنیای خیاطی، دکمه‌ها به عنوان بخش اساسی از لباس‌ها، از زمان‌های قدیم مورد استفاده قرار گرفته‌اند. اصلی‌ترین هدف استفاده از دکمه‌ها، نه تنها قفل کردن و باز کردن لباس‌ها و اتصال دو سمت یک پارچه به‌هم، بلکه جلب توجه افراد به زیبایی و ظاهر لباس‌ها بوده است.

در قرون وسطی، دکمه‌ها به صورت دستی با استفاده از موادی مثل چوب، شاخه‌های گیاهان یا حتی مفتول تهیه می‌شدند. با پیشرفت تکنولوژی و هنر، مواد مختلفی مثل عاج، الماس، مروارید، و حتی نقره و طلا در تولید دکمه‌ها مورد استفاده قرار گرفتند.

در دوران رنسانس، دکمه‌ها به شکل متفاوتی طراحی شده و با جزئیات هنری تزئین می‌شدند. در آن دوران از طریق دکمه‌ها، نمادها و تصاویر مذهبی و تاریخی را به شیوه‌های هنری روی لباس افراد بزرگ و پادشاهان منعکس می‌کردند.

در قرن 17 و 18 میلادی، دکمه‌ها به عنوان یک نشان اجتماعی مورد استفاده قرار می‌گرفتند و گاهی از جنس عاج یا الماس ساخته می‌شدند تا اقشار مختلف اجتماعی از هم تفکیک شوند.

با پیشرفت صنعت نساجی و پوشاک، دکمه‌ها به شکل‌ها و اندازه‌های متنوع‌تری تولید و به تدریج به عنوان یک عنصر ضروری در صنعت مد شناخته شدند. امروزه، دکمه‌ها به عنوان یکی از اجزای ضروری در طراحی و دوخت لباس‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند و با تنوع در متریال و طرح‌هایشان، به هنرمندان و خیاط‌‌ان امکان طراحی‌های متنوع لباس را می‌دهند.

برخی از کاربردهای مهم دکمه‌ها:

تزئین:

 دکمه‌ها علاوه بر مزایای کاربردی، به عنوان عناصر تزئینی نیز در خیاطی مورد استفاده قرار می‌گیرند و می‌توانند ظاهر لباس را تغییر دهند.

برای مطالعه بیشتر: خامه دوزی چیست

قفل کردن لباس:

دکمه‌ها برای اتصال دو بخش پارچه به یکدیگر، قفل کردن لباس و نگه داشتن لباس در موقعیت صحیح مورد استفاده قرار می‌گیرند، به ویژه در لباس‌های مانتویی یا شومیزها.

تغییر آستین‌ها:

 برخی از دکمه‌ها برای تغییر طول آستین‌ها یا تغییر مدل آستین لباس‌ها استفاده می‌شوند، که این امر به خیاط امکان می‌دهد لباس را به شکلی مناسب و کاربردی، تنظیم کند.

انواع دکمه‌ از لحاظ جنس: 

دکمه‌های پلاستیکی: 

این دکمه‌ها از مواد مانند پلی‌استر یا پلی‌اورتان ساخته شده و برای لباس‌های روزمره مناسب هستند. دکمه‌های پلاستیکی در اشکال مختلف ساخته می‌شوند و  جنس نسبتا مقاومی دارند.

دکمه‌های چوبی:

این نوع دکمه‌ها اغلب برای لباس‌های با الگوها یا استایل‌های سنتی انتخاب می‌شوند. طراحی‌های زیبا و استحکام در برابر خوردگی از ویژگی‌های این دکمه‌هاست.

دکمه‌های فلزی:

این دکمه‌ها اغلب با طراحی‌های شیک و برای کاربردهای خاص تولید می‌شوند. معمولاً از این دکمه‌ها برای لباس‌هایی با پارچه جین و کتان یا پارچه‌های ضخیم انتخاب می‌شوند. استفاده از دکمه های فلزی نیز مزایای مخصوص خود را دارد که سایت artistogel یکی از این مزایا را اینطور بیان کرده است:

Eco-Friendliness: Many metal buttons are made from recycled materials, making them a more sustainable choice than some plastic options.

"سازگاری با محیط زیست: بسیاری از دکمه های فلزی از مواد بازیافتی ساخته شده اند که آنها را به گزینه ای پایدارتر از برخی از گزینه های پلاستیکی تبدیل می کند."

دکمه‌های سنگ و مروارید:

در لباس‌های شیک و مجلسی، از سنگ‌های تزئینی مثل عقیق،سنگ اونیکس،لاجورد، مرمر و … و مرواریدهای زینتی استفاده می‌شود. همچنین این سنگ‌ها برای طراحی و تولید دکمه سردست هم کاربرد دارند. 

دکمه‌های صدفی:

 اگرچه در حال حاضر، بیشتر دکمه‌ها از مواد نفتی ساخته می‌شوند. اما در زمان‌های قدیم دکمه‌های زیبا و براقی از جنس صدف ساخته میشد که در پوشاک مهم و لباس‌های مهمانی به کار برده می‌شدند. توصیه میشود از دوره جواهر دوزی دوخت برتر دیدن فرمایید.

دکمه‌های پلی‌استر:

در واقع همان دکمه صدفی است با این تفاوت که یک لایه نازک براق بر روی دکمه قرار می‌گیرد، به این لایه نازک پلی استر گفته می‌شود.  پلی‌استر در رنگ‌های متنوع و به صورت مات و براق روی دکمه سوار می‌شود. 

انواع دکمه از لحاظ ظاهری:

1. دکمه پایه‌دار:

   برای لباس‌های با بافت سنگین و ضخیم مناسب است. این دکمه با طراحی پایه‌دار خود، لباس را در مقابل کشش و فشار به خوبی حفظ می‌کند و اتصال محکم برای لباس فراهم می‌کند.

2. دکمه دو سوراخ:

   به دلیل تنوع بالا در طرح، رنگ، سایز و حتی جنس؛ این دکمه در اغلب دوخت و دوزها و بیشتر لباس‌ها و حتی در سرویس خواب مورد استفاده قرار می‌گیرد. دو سوراخ آن به ایجاد اتصال قوی و پایدار کمک کرده و در عین حال ظاهری زیبا ارائه می‌دهد.

3. دکمه چهار سوراخ:

   –  برای انواع لباس‌ مثل پیراهن‌ها و بلوزها مناسب است. این دکمه با چهار سوراخ خود، استحکام اتصال را افزایش می‌دهد و مقاومت بیشتری در برابر کشیدن دارد.

4. دکمه عاج فیلی:

بیشتر برای لباس‌های ارگانیک و بافت‌های طبیعی از جمله کتان و پنبه مورد استفاده قرار می‌گیرد. طراحی زیبا و استفاده از مواد طبیعی، به زیبایی لباس افزوده و آن را کامل می‌کند.

5. دکمه قابلمه‌ای:

 این مدل دکمه، دو تکه است و ابتدا با دستگاه دکمه زن همراه قالب، سر هم یا مونتاژ شده و سپس با دست دوخته می‌شود. با دکمه‌های قابلمه‌ای می‌توان تکه پارچه‌ای از یک کار که در حال آماده شدن است را روی دکمه سوار کرد. جنس این دکمه‌ها از ورق فلزی بسیار نازک و در بعضی از انواع آن، با پایه‌های پلاستیکی است. این دکمه با طراحی گرد و خمیده‌اش برای لباس‌های با سبک‌های مدرن و شیک ایده‌آل است. به ویژه در لباس‌های زنانه یا لباس‌های مجلسی می‌تواند جلب توجه کند.

6. دکمه فشاری:

 برای لباس‌هایی که نیاز به باز و بسته شدن سریع دارند، مثل کت‌ها یا لباس‌های ورزشی، این دکمه با سیستم فشاری خود، اتصال سریع و کاربردی را فراهم می‌کند. دکمه‌های فشاری دو تکه هستند و نیازی به دستگاه دکمه زن ندارند، بلکه با دست دوخته می‌شوند.

به طور خلاصه، آشنایی با انواع دکمه‌ها در هنر خیاطی می‌تواند تأثیر بسزایی در ظاهر و کارکرد لباس‌ها داشته باشد. انتخاب درست دکمه به تناسب با نوع پارچه و استایل لباس، نقش مهمی در ایجاد زیبایی و کیفیت نتیجه نهایی دوخت و دوز دارد. از دکمه‌های پایه‌دار برای لباس‌های سنگین تا دکمه‌های عاج فیلی برای لباس‌های ارگانیک، این تنوع در انتخاب دکمه‌ها به هنر خیاطی ابعاد جدیدی افزوده و لباس‌ها را به یک اثر هنری کامل تبدیل می‌کند. از این رو، شناخت دقیق انواع دکمه‌ها و هوشمندی در انتخاب آنها، نشانه‌ای از تجربه و حرفه‌ای بودن در دنیای خیاطی است.

کلام آخر

در این نوشته به بررسی انواع دکمه هم از نظر جنس هم از نظر ظاهری پرداخته ایم. همچنین دلایل اهمیت استفاده از دکمه در طراحی و دوخت لباس های مختلف را بررسی کرده ایم. توصیه میشود اگر شما نیز علاقه دارید با دیدن ویدئو های آموزش خیاطی مهارت خیاطی خود را ارتقا دهید از دوره های خیاطی دوخت برتر دیدن فرمایید.