آموزش 0 تا 100 دوخت لباس کار | 8 نکته کلیدی در دوخت انواع لباس کار

یکی از مهم‌ترین و ضروری‌ترین ملزومات هر کاری، استفاده از لباس کار متناسب با آن حرفه است. لباس کار علاوه بر زیبایی بخشیدن و ایجاد هماهنگی در محیط کار، نقش حفاظت از کارکنان و تامین ایمنی آن‌ها را نیز دارد. در واقع لباس کار باید به شیوه‌ای طراحی و دوخته شود که به تمام نیازهای فرد پاسخ دهد و در مقابل آسیب‌ها و مواد مضر از وی محافظت نماید.

 لباس کار افراد باید متناسب با نوع فعالیت و مطابق قوانین، مقررات و استانداردهای لازم باشد، برای مثال در مشاغل مربوط به حوزه‌ی برق، لباس کارکنان باید رسانای برق نباشد تا از ایجاد خطرات احتمالی جلوگیری کند. همچنین در طراحی و دوخت این لباس‌ها نباید از هیچگونه فلز مانند زیپ و دکمه استفاده کرد تا شرایط امن‌تری برای کارکنان فراهم شود.

8 نکته برای دوخت لباس کار

1. توجه به ایمنی

در طراحی و دوخت لباس کار، توجه به ایمنی فردی که آن را تن می‌کند از نکات ضروری است و از آنجایی که سطح ایمنی و شرایط شغلی هر حرفه با حرفه‌ی دیگر متفاوت است، باید لباس و انواع مدل شلوار کار طراحی شده برای آن نیز متفاوت باشد.

 در واقع هر لباس کاری، با توجه به شرایط آن حرفه طراحی و دوخته می‌شود و از کارکنان در مقابل آسیب‌های احتمالی محافظت می‌کند، برای مثال لباس کار صنعت پتروشیمی باید به گونه‌ای تولید شود که از وقوع خطرات احتمالی برای افراد جلوگیری کند.

2. توجه  به راحتی

راحتی، از اصلی‌ترین معیارهای افراد در تهیه‌ی لباس کار به شمار می‌رود. به این دلیل که افراد، لباس کار خود را برای ساعات متوالی به تن می‌کنند و چنانچه مشکلی در طراحی و دوخت لباس باشد موجب عدم راحتی و آسیب در آن‌ها می‌شود. پس لباس کار باید به شیوه‌ای تولید شود که کارکنان به راحتی در آن حرکت کنند.

3. طراحی و برش مناسب

طراحی و برش مناسب در الگو و دوخت لباس کار از مهم‌ترین مراحل تولید یک لباس به شمار می‌رود. چنانچه طراحی شما کاربردی و خلاقانه باشد خروجی کار نیز تمیز و حرفه‌ای خواهد بود اما در صورتی که طراحی و الگوکشی اصولی نباشد و از برش‌ها به صورت افراطی استفاده شود، علاوه بر کاربردی نبودن خروجی، وقت و هزینه‌ی شما نیز از دست خواهد رفت. شما می توانید بجای رسم الگو از الگوهای آماده دوخت برتر نیز استفاده نمایید. 

به همین دلیل پیشنهاد می‌کنیم در طراحی لباس کار از ایده‌های جدید و کاربردی استفاده کنید و لباس کار را با توجه به حرفه و شرایط شغلی افراد تولید کنید. همچنین لباس‌های کار می‌توانند به صورت یک تکه یا دو تکه طراحی و تهیه شوند، اما این موضوع به نوع فعالیت شما وابسته است و در هر صورت باید به این نکته توجه داشته باشید که در تمام حالات این لباس باید توانایی محافظت از تمام قسمت‌های بدن شما را داشته باشد.

4. انتخاب رنگ مناسب

رنگ و ظاهر لباس کار، از نکاتی است که تاثیر مستقیم بر اعتماد به نفس کارکنان یک مجموعه می‌گذارد، به همین دلیل باید در انتخاب آن دقت کافی داشت. لباس کار باید در تاریکی شب و روشنایی روز قابل دید و شناسایی باشد. مثلا باید در دوخت لباس برای افرادی که کار آن‌ها در شب یا نور کم است، از رنگ‌های فسفری و نوارهای شبرنگ استفاده کرد. 

همچنین سایر سازمان‌ها و ارگان‌ها می‌توانند با توجه به نوع برند خود اقدام به انتخاب رنگ برای لباس کارکنان کنند. به طور کلی رنگ لباس کار باید کاملا هوشمندانه انتخاب شود چراکه نشان دهنده هویت آن مجموعه است.

برای مطالعه بیشتر: اصطلاحات مد و فشن

5. توجه به فرم اندام و ایرادات اندامی

گاهی پیش می‌آید که اندام شخص متناسب با استانداردهای اندازه‌گیری نیست، در این مواقع باید لباس کار متناسب با اندازه‌های شخصی فرد و با رفع ایرادات اندامی وی صورت گیرد. برای مثال یک لباس فرم با اندازه‌های یکسان برای همه‌ی کارکنان یک مجموعه کافی نیست و فردی با شکم برآمده یا شانه‌های افتاده توانایی استفاده از لباس کاری که با اندازه‌های استاندار تولید شده را ندارد. از این رو لباس‌ کار باید با توجه به فرم اندام و ایرادات اندامی فرد طراحی و دوخته شود.

6. توجه به سایزبندی

لباس کار بانوان و آقایان مانند لباس‌های دیگر طراحی خاص خود را دارد و هر کدام از الگوی سایزبندی متفاوتی پیروی می‌کنند. در گذشته لباس‌های کار در یک سایز مشخص و به صورت فری تولید می‌شدند که برای کارکنان با قد و وزن متفاوت مناسب نبودند و باعث بروز محدودیت‌های حرکتی در آن‌ها می‌شدند اما امروزه لباس‌های کار با توجه به فرم اندامی افراد طراحی و تولید می‌شوند تا به راحتی مورد استفاده قرار گیرند.

 اگر لباس کار برای کارکنان بزرگ باشد، نمی‌تواند به طور کامل از آن‌ها محافظت کند و در صورت تنگ بودن احساس خفگی و کلافگی در افراد ایجاد می‌کند، همچنین امکان باز شدن درزها در حین کار نیز وجود دارد. به همین دلیل لباس‌های کار باید متناسب با سایز افراد دوخته شوند.

7. توجه به جزئیات و نشان ارگان‌ها

 توجه به جزئیاتی مانند اعمال جیب در لباس‌های کار از مواردی است که کاملا به نوع حرفه‌ی افراد بستگی دارد، برای مثال در بعضی از حرفه‌های کاری مانند کار با ابزار و ماشین‌آلات، طراحی جیب روی لباس کمک بزرگی به حمل وسایل افراد می‌کند. اما در برخی حرفه‌های دیگر وجود جیب می‌تواند منبعی برای رشد انواع میکروب و باکتری‌ها باشد.

 همچنین نشان ارگان‌ها روی لباس کار مشخص می‌کند که فرد در چه سازمان یا حرفه‌ای مشغول به کار است به همین دلیل نصب آن روی لباس از اهمیت بالایی برخوردار است. در بیشتر مواقع نشان ارگان‌ها با استفاده از چاپ سیلک اسکرین روی لباس قرار می‌گیرد و گاهی با استفاده از روش‌های دیگر مانند گلدوزی انجام می‌شود. نشان‌ ارگان‌ها روی سینه و بازوی دست چپ قرار می‌گیرد و رنگ آن باید متناسب با هویت برند باشد.

8.    انتخاب پارچه‌ی مناسب

یکی دیگر از نکات مهم در دوخت لباس کار توجه داشتن به کیفیت پارچه است. پارچه‌ی این نوع لباس‌ها می‌بایست با توجه به نوع مشاغل متفاوت باشد، به این دلیل که هر شغل و حرفه‌ای نیازمند پارچه‌ی مناسب با شرایط کاری خود است. اما معمولا در تولید لباس کار از پارچه‌های پنبه، پلی استر، ویسکوز و ترکیب آن‌ها استفاده می‌شود.

نکته قابل توجه اینجاست که هرچه الیاف به کار برده در لباس طبیعی‌تر باشد، تبادل حرارت نیز راحت‌تر صورت می‌گیرد و برای ارگان‌هایی که هدف ‌آن‌ها محافظت افراد از گرما است، مناسب نمی‌باشد. همچنین سایت linkedin نیز پلی استر را به عنوان پارچه ای مناسب عنوان می کند و گوید:

 در واقع لباس فردی که نزدیک به کوره است باید عایق حرارت و گرما باشد تا از ایجاد هرگونه سوختگی و آسیب جلوگیری شود. همچنین لباس فردی که در حرفه‌ی خود با مواد شیمیایی، رنگ و اسیدها ارتباط دارد می‌بایست عایق مواد شیمیایی باشد و درزهای آن چندین مرتبه دوخته شود تا مانع ورود مواد شیمیایی به داخل لباس فرد شود و افرادی که در محیط‌های سرد مانند سردخانه مشغول به کار هستند باید لباسی که عایق سرما و گرما است به تن کنند تا از خروج گرمای بدن و ورود سرمای بیرون به داخل لباس جلوگیری کند.

بهتر است در هنگام خرید پارچه برای دوخت لباس کار به نکاتی مانند ثبات رنگ پارچه، قدرت و استحکام پارچه، کیفیت و استفاده از متریال درجه یک در تولید پارچه توجه داشته باشید.

انواع لباس‌های کار

به طور کلی لباس‌های کار شامل سه دسته می‌شوند که در ادامه به آن‌ها اشاره شده است.

· لباس کار خدماتی

لباس کار خدماتی، شامل لباس کارکنان مشاغلی مانند رستوران‌ها، هتل‌ها، دفاتر خدماتی  و فروشگاه‌ها می‌شود که از پارچه‌های با دوام و دوخت‌های مقاوم تولید می‌شوند. این لباس‌ها ظاهری زیبا دارند و حس امنیت و آرامش در افراد ایجاد می‌کند. لباس کار‌های خدماتی معمولا از رنگ‌های خنثی مانند سیاه، سفید، خاکستری و سورمه‌ای تولید می‌شود.

· لباس کار صنعتی

لباس کار صنعتی، شامل لباس کارکنان محیط‌های صنعتی می‌شود. این لباس‌ها باید به گونه‌ای طراحی و دوخته شوند که بسیار مقاوم و دارای استحکام بالا باشند، همچنین باید در مقابل سایش و پارگی ایستادگی لازم را داشته باشند. لباس کارهای صنعتی معمولا از جیب‌، زیپ و دکمه‌های فراوان تشکیل شده است تا به بیشتر شدن مقاومت آن کمک کند.

· لباس کار بیمارستانی

لباس کار بیمارستانی برای کادر درمان، پرستارها و دکترها طراحی شده است و در دوخت آن از پارچه‌های ضدآب و ضد عفونی کننده استفاده می‌شود. این لباس‌ها از مواردی شامل دستکش، کلاه، ماسک و روپوش تشکیل شده و در تولید آن معمولا از رنگ‌های روشن مانند سفید، آبی و صورتی روشن استفاده می‌شود.

به طور کلی لباس کار، لباسی برای حفظ ایمنی و راحتی افراد هنگام کار است و با توجه به نوع حرفه، ویژگی‌های آن نیز تغییر می‌کند. این لباس‌ها بر اساس کاربرد خود از استانداردهای جهانی مشخصی پیروی می‌کنند که هنگام طراحی و دوخت لباس باید به آن توجه کافی را داشت.

سخن پایانی

در این نوشته تلاش کردیم تا به زبانی ساده طراحی و دوخت لباس کار را به شما آموزش بدهیم و انواع مختلف لباس کار مشاغل مختلف را بررسی کنیم و نکاتی برای دوخت بهتر لباس های کار را برای شما بیان کنیم. همچنین شما می توانید با یاد گرفتن تکنیک های دوخت کارهای خیاطی را بهتر و سریع تر انجام دهید.

سوالات متداول

۱) چه استانداردهایی در طراحی لباس کار باید رعایت شود؟
لباس کار باید مطابق با استانداردهای ایمنی هر صنعت طراحی شود. به‌عنوان مثال، برای محیط‌های دارای خطر برق، پارچه باید عایق جریان و فاقد زیپ یا دکمه فلزی باشد. در صنایع شیمیایی، پارچه باید در برابر مواد خورنده مقاوم و درزها چندبار دوخته شوند. همچنین در مشاغل دمای بالا، از پارچه‌های ضدحرارت با تراکم بالا و رنگ‌های مقاوم در برابر سوختگی استفاده می‌شود.

۲) بهترین پارچه برای دوخت لباس کار چه ویژگی‌هایی دارد؟
پارچه‌ی لباس کار باید بادوام، مقاوم در برابر سایش و تنفس‌پذیر باشد. ترکیب پلی‌استر و پنبه یکی از بهترین گزینه‌هاست زیرا در عین سبکی، تبادل هوا را برقرار کرده و به‌سختی تغییر شکل می‌دهد. برای لباس‌های مقاوم‌تر، می‌توان از پارچه‌های ویسکوز، برزنت صنعتی یا الیاف ضدآتش استفاده کرد. انتخاب پارچه متناسب با دمای محیط کار، نقش مهمی در ایمنی و راحتی دارد.

۳) چرا طراحی و سایزبندی در لباس کار اهمیت دارد؟
سایز نامناسب می‌تواند خطرآفرین باشد. لباس گشاد احتمال گیرکردن در دستگاه‌ها را افزایش می‌دهد و لباس تنگ مانع گردش خون و آزادی حرکت می‌شود. طراحی و الگوسازی دقیق، علاوه بر ظاهر حرفه‌ای، باعث حفظ تمرکز و راندمان بالاتر کارگر می‌شود. امروزه لباس‌های کار با الگوهای شخصی‌سازی‌شده دوخته می‌شوند تا با فرم اندام و نیاز شغلی فرد هماهنگ باشند.

۴) انتخاب رنگ لباس کار چه نقشی در ایمنی و هویت سازمانی دارد؟
رنگ لباس کار باید متناسب با نوع فعالیت و شرایط نوری محیط باشد. در مشاغل شبانه یا کم‌نور، از رنگ‌های فسفری و نوار شبرنگ برای افزایش دید استفاده می‌شود. سازمان‌ها نیز معمولاً رنگ لباس کار را مطابق هویت بصری برند خود انتخاب می‌کنند تا یکپارچگی و نظم در محیط کار تقویت شود.

۵) تفاوت لباس‌های کار خدماتی، صنعتی و بیمارستانی در چیست؟
لباس‌های خدماتی برای مشاغل عمومی طراحی می‌شوند و بیشتر بر زیبایی و دوام تمرکز دارند. لباس‌های صنعتی باید در برابر سایش، حرارت و مواد شیمیایی مقاوم باشند و معمولاً چندلایه و مجهز به جیب‌های تقویتی هستند. لباس‌های بیمارستانی از پارچه‌های ضدباکتری و ضدآب ساخته می‌شوند و راحتی و قابلیت ضدعفونی مکرر در آن‌ها اهمیت دارد.

۶) هنگام نگهداری و شست‌وشوی لباس کار چه نکاتی باید رعایت شود؟
برای افزایش دوام، لباس کار باید با شوینده‌های ملایم و در دمای متوسط شسته شود. استفاده از سفیدکننده یا خشک‌کن داغ توصیه نمی‌شود، زیرا الیاف مقاوم به حرارت ممکن است شکننده شوند. در لباس‌های صنعتی، قبل از شست‌وشو باید زیپ‌ها بسته و جیب‌ها خالی شوند. همچنین بهتر است از اتوی دمای پایین برای قسمت‌های چاپ یا گلدوزی‌شده استفاده شود.