انواع زیپ و تاریخچه زیپ | بررسی 6 مورد زیپ پر کاربرد در خیاطی
تیم تحریریه دوخت برتر
نویسندهدسته بندی :
زیپ یکی از ابداعات مهم در دنیای لباس و خیاطی است که تاریخچهای طولانی دارد. این ابزار کوچک اما موثر، در راحتتر کردن روند پوشیدن و نحوهی استفاده از لباس نقش بسیار مهمی داشته است. همچنین امروزه در برخی از لباس ها از زیپ های تزئینی نیز استفاده میشوند که صرفا جنبه ظاهری دارند و کاربرد خاص خود را ندارند.
| انواع زیپ | توضیح |
|---|---|
| زیپ معمولی یا افقی (Zipper) | در انواع لباسها مانند ژاکت، بلوز، شلوار و کیفها استفاده میشود. |
| زیپهای مخفی (Invisible Zippers) | در لباسهای مجلسی و رسمی استفاده میشوند و از نظر ظاهری قابل مشاهده نیستند. |
| زیپهای دوطرفه (Double-Sided Zippers) | دارای دو دنده هستند و از هر دو طرف قابل باز و بسته شدن هستند. در کیفها و لباسهایی با نیاز به باز شدن از هر دو سمت کاربرد دارند. |
| زیپ مقاوم در برابر آب (Waterproof Zippers) | برای لباسهایی که باید در برابر آب و باران مقاوم باشند، مانند پوشاک ورزشی و لباسهای کوهنوردی استفاده میشود. |
| زیپ مسطح (Flat Zippers) | دارای دو نوار مسطح هستند و معمولاً در لباسهای ضخیم مانند کفشها یا کیفها استفاده میشوند. |
| زیپهای خودکار (Automatic Zippers) | با دکمه یا سیستم خودکار باز و بسته میشوند و بیشتر در لباسهای ورزشی یا کفشهای ورزشی کاربرد دارند. |
تاریخچه زیپ
در سال ۱۸۵۱، یک مهندس امریکایی به نام الیاسهو ویتنی برای اولینبار حق ابداع زیپ را به نام خود ثبت کرد. اما استفاده گسترده از زیپ در لباسها و لوازم دیگر، از دهه ۱۹۳۰ و با خلق زیپهای فلزی و پلاستیکی شروع شد.
اولین زیپهای پلاستیکی توسط شرکت برلینر چرمان ارائه شدند و این ابزارهای جدید به دلیل سبکی و قابلیت استفاده آسان، به سرعت مورد توجه قرار گرفتند. سایت zippershipper درباره اولین استفاده واقعی از زیپ مطلب زیر را نوشته است:
The first real use of a separating zipper was on jackets, specifically leather jackets. This was partly because of changes in fashion – until the 1920s and later, casual fashion closely resembled formalwear. Most men wore suits and women wore dresses. You’d wear these regardless of what you were doing, although there’d be differences in fabrics and cuts depending on the time of day and event.
"اولین استفاده واقعی از زیپ جداکننده روی کت ها، به ویژه کت های چرمی بود. این تا حدودی به دلیل تغییرات در مد بود - تا دهه 1920 و بعد از آن، مد غیر رسمی شباهت زیادی به لباس های رسمی داشت. اکثر مردان کت و شلوار و زنان لباس می پوشیدند."
از آن زمان تاکنون، زیپ به یکی از اجزای حیاتی و ضروری در تولید لباسها و محصولات دیگر تبدیل شده است. طراحیهای مختلف زیپ و انواع متفاوت آن برای استفاده در لباسهای مختلف، هم به زیبایی لباسها کمک کرده و هم در کاربرد لباسها تاثیر بسزایی دارد.
به عنوان یکی از ابزارهایی که تا حد زیادی به راحتی و کارایی در استفاده از لباسها و محصولات دیگر کمک میکند، زیپ به عنوان ابتکاری اثربخش در دنیای مد و لباس، همواره توجه طراحان لباس و خیاطان زیادی را به خود جلب میکند. توصیه میشود که با شرکت در دوره های خیاطی دوخت برتر و تماشای ویدئوهای آموزشی مهارت خیاطی خود را افزایش دهید.
کاربرد های زیپ
در ادامه قصد داریم تا برخی از کاربرد های زیپ های مختلف را بررسی کنیم.
-
سهولت استفاده
زیپها باعث میشوند لباسها به راحتی قابلیت باز و بسته شدن داشته باشند. این امر همچنین سبب میشود که لباس با استفاده از زیپ آسانتر و سریعتر پوشیده شود، در نهایت استفاده از زیپ منجر به افزایش کارایی و راحتی در استفاده از لباس میشود.

-
جلوگیری از پاره شدن یا آسیب دیدن لباس
زیپها به عنوان یک روش قوی برای اتصال دو قسمت لباس به یکدیگر عمل میکنند. این اتصال محکم، از پاره شدن یا خراب شدن لباس در زمان استفاده جلوگیری میکند.
-
جلوه و زیبایی
زیپها میتوانند به عنوان یک عنصر زینتی و زیبایی در طراحی لباسها استفاده شوند. طراحان مد با استفاده از زیپها میتوانند الگوها و طرحهای جذابی را در لباسها ایجاد کنند که به آنها زیبایی و شکوه بیشتری ببخشد. این روزها علاوه بر اینکه زیپهای مخفی میتوانند به جذابیت لباس کمک کنند، زیپهای بزرگ و رنگی روی لباس یا کیفها هم به صنعت مد و لباس وارد شدهاند.
شما با مطالعه نکات دوخت شلوار می توانید بشتر درباره کاربرد های مختلف زیپ در پوشاک بدانید.

-
انعطاف پذیری در طراحی
زیپها به طراحان اجازه میدهند تا لباسها را با انواع مختلفی از فرمها و سبکها طراحی کنند. وجود زیپ به طرح و استایل لباس، امکان تغییر شکل میدهد و استفاده چند منظوره از لباسها را ممکن میسازد.
پیشنهاد ما برای مطالعه مقاله آشنایی با تعمیر و ترمیم لباس است تا در صورت لزوم خودتان از عهده عملیاتی مانند کوتاهی، رفو کردن و ... برآیید.

به طور کلی، زیپ به عنوان یک ابزار کاربردی و زینتی، نقش مهمی در زیبایی، کاربردی بودن و انعطاف پذیری لباسها دارد و بدون شک یکی از ابزارهای اساسی در صنعت خیاطی و طراحی لباس محسوب میشود. اگر به طراحی پوشاک علاقه دارید، دوره طراحی لباس دوخت برتر را از دست ندهید.
انواع زیپ از لحاظ ظاهر و کاربرد:
1. زیپ معمولی یا افقی (Zipper): به طور معمول از این زیپ در انواع لباسها از جمله ژاکت، بلوز و شلوارها و حتی کیفها استفاده میشود.
2. زیپهای مخفی (Invisible Zippers): این نوع زیپها در لباسهای مجلسی و رسمی کاربرد دارند. این نوع زیپ زیر پارچه لباس قرار داده شده و از نظر ظاهری به راحتی قابل مشاهده نیستند. اگر به دوخت لباس عروس علاقه دارید، می توانید دوره لباس شب و عروس دوخت برتر را تهیه نموده و از هنر خیاطی لذت ببرید.

3. زیپهای دوطرفه (Double-Sided Zippers): این نوع زیپها دو دنده دارند که از هر دو طرف قابل باز و بسته شدن هستند. این زیپها در کیفها و لباسهایی که نیاز به باز شدن از هر دو سمت دارند مورد استفاده قرار میگیرند.
جالب است بدانید که بنا بر گفته سایت araratpoosh می توان از زیپ های دو طرفه در کاپشن و برای کنترل بهتر دما استفاده کرد:
این ویژگی به کاربر امکان متناسب کردن نیاز خود به گرما یا خنکی را میدهد. در روزهای سرد، میتوان زیپ کاپشن را بسته کرده و همچنین در روزهای گرم، باز کردن یکی از طرفهها به کاربر امکان تهویه مناسب را میدهد.

4. زیپ مقاوم در برابر آب (Waterproof Zippers): این نوع زیپ برای لباسهایی که باید در برابر آب، باران و برف باید مقاومت داشته باشند، مثل پوشاک ورزشی و لباسهای کوهنوردی استفاده میشود.
بیشتر بخوانید: آموزش اندازه گیری لباس نوزاد
5. زیپ مسطح (Flat Zippers): زیپهایی که به جای یک نوار، دو نوار مسطح دارند و اغلب در لباسهای ضخیم مانند کفشها یا کیفها استفاده میشوند.
6. زیپهای خودکار (Automatic Zippers): این زیپها با یک دکمه یا سیستم خودکار، به صورت خودکار باز و بسته میشوند. معمولاً در لباسهای ورزشی یا کفشهای ورزشی استفاده میشوند.

سخن پایانی
هر نوع زیپ برای نیازهای خاص و محصولات مختلف طراحی شده است و بر اساس کاربردهای خاصشان، در محصولات مختلف به کار میروند. حالا که با انواع زیپ آشنا شدید شاید بهتر باشد که انواع پارچه را نیز بهتر بشناسید. توصیه میشود برای اطلاعات بیشتر به صورت منظم بلاگ دوخت برتر را چک کنید.
سوالات متداول
۱) زیپ چه نقشی در طراحی و عملکرد لباس ایفا میکند؟
زیپ علاوه بر ایجاد سهولت در پوشیدن و درآوردن لباس، در فرمدهی و طراحی لباس نیز اهمیت دارد. طراحان از زیپ نه تنها به عنوان وسیلهای کاربردی بلکه به عنوان عنصری زینتی برای ایجاد جلوه بصری و خطوط طراحی استفاده میکنند. انتخاب محل نصب، رنگ و نوع زیپ میتواند بر استایل نهایی لباس تأثیر مستقیم بگذارد.
۲) تفاوت میان زیپ معمولی، مخفی و دوطرفه در چیست؟
زیپ معمولی در بخشهایی از لباس استفاده میشود که قابل مشاهده بودن زیپ اهمیت ندارد، مانند شلوار و ژاکت. زیپ مخفی در زیر درز لباس دوخته میشود تا دیده نشود و معمولاً در لباسهای مجلسی کاربرد دارد. زیپ دوطرفه دارای دو سر فلزی است و از هر دو سمت باز میشود، به همین دلیل در کاپشنها و کیفها برای تهویه یا دسترسی آسان مورد استفاده قرار میگیرد.
۳) چه نکاتی در هنگام دوخت زیپ باید رعایت شود؟
در دوخت زیپ، تراز بودن دو لبه پارچه و هماهنگی رنگ نخ و زیپ اهمیت زیادی دارد. باید از پایه مخصوص چرخ خیاطی برای زیپ استفاده شود تا دوخت دقیق انجام شود. در مورد زیپ مخفی، اتو کردن لبهها پیش از دوخت و دوخت نزدیک به دندانهها باعث تمیزتر شدن کار میشود.
۴) زیپهای ضدآب از چه جنسی ساخته میشوند و در چه پوشاکی به کار میروند؟
زیپهای ضدآب معمولاً از مواد پلاستیکی پوششدار مانند پلییورتان ساخته میشوند تا مانع نفوذ رطوبت شوند. این زیپها در لباسهای ورزشی، بارانی، کاپشن کوهنوردی و تجهیزات فضای باز به کار میروند و درزهای اطراف آنها نیز معمولاً با نوار آببندی پرس میشود.
۵) چه عواملی باعث خراب شدن زیپ میشوند و چگونه میتوان از آن جلوگیری کرد؟
شکستن دندانهها، گیرکردن پارچه در بین دندهها، یا زنگزدگی قطعات فلزی از علل رایج خرابی زیپ هستند. برای افزایش عمر زیپ، باید از بستن اجباری آن خودداری کرد، هنگام شستشو لباس را برعکس نمود و از روانکنندههایی مانند واکس مخصوص زیپ استفاده کرد.
۶) چگونه میتوان نوع مناسب زیپ را برای هر پروژه خیاطی انتخاب کرد؟
انتخاب زیپ باید بر اساس نوع لباس، ضخامت پارچه و موقعیت استفاده انجام شود. برای لباسهای رسمی، زیپهای مخفی یا نازک مناسبترند؛ در حالیکه برای پوشاک روزمره یا کیفها، زیپهای فلزی یا نایلونی مقاوم توصیه میشوند. در لباسهای ورزشی یا ضدآب نیز استفاده از زیپهای پلاستیکی پوششدار بهترین گزینه است.
تیم تحریریه دوخت برتر
نویسنده