انواع نخ در خیاطی [بررسی بیش از 10+ مدل نخ خیاطی!]

نخ‌ جزو پایه‌ترین ابزار برای شروع خیاطی است و انتخاب درست متناسب با جنس پارچه، کیفیت خروجیِ لباس دوخته شده را بالا می‌برد. همچنین با شناخت انواع نخ می‌توانید عملکرد و سرعت کار خود را بهبود دهید. در این بلاگ به آموزش و معرفی انواع نخ در خیاطی و کاربرد‌های آن خواهیم پرداخت.

اگر با مباحث دوخت لباس از پایه آشنا هستید یا قصد یادگیری و تماشای دوره‌های خیاطی از پایه دارید، بهتر است با انواع دسته بندی نخ‌ها در صنعت نساجی آشنا باشید. همچنین اگر به حوزه ی خیاطی علاقه مند هستید محتوایی در ارتباط با انواع متد های خیاطی نوشته شده است که می توانید آن را مطالعه کنید.

دسته بندی انواع نخ در صنعت نساجی چیست؟

مدل‌های بسیاری از نخ وجود دارند که هر کدام در شرایط متفاوتی تولید می‌شوند. سه دسته بندی اصلی انواع نخ در خیاطی و کاربرد‌های آن را در ادامه مشاهده می‌کنید.

• نخ‌های طبیعی: مواد به کار رفته برای تولید آن، منشا کاملا طبیعی دارد.
• نخ‌های مصنوعی: به کمک روش‌های شیمیایی و ترکیب با مواد دیگر به دست می‌آید. بعضی از نخ‌های مصنوعی تولید شده، دارای منشا طبیعی هستند.
• نخ‌های مخلوط: ترکیبی از الیاف طبیعی و مصنوعی است.

معرفی نخ‌های پرکاربرد در دنیای خیاطی

بیش از ده مدل نخ برای خیاطی و کار‌های تزیینی در بازار وجود دارد که آن را مشاهده می‌کنید.

• نخ دمسه DMC
• نخ ابریشمی (تابیده و نتابیده)
• نخ عمامه‌ای (ابریشمی و پنبه‌ای)
• نخ کتانی
• نخ نایلونی
• نخ پلی استری
• نخ ریونی
• نخ لمه‌ای
• نخ‌ کوبلن دوزی
• نخ مِز
• نخ فلزی نقده (زری)
• نخ کتان با روکش فلزی
• نخ ابریشم با روکش فلزی

نخ پنبه

جزو پرکاربرد‌ترین نخ‌ها در دنیای خیاطی است. قدرت جذب بالای رطوبت از ویژگی نخ پنبه بوده و لباس‌های دوخته شده آن راحتی و آرامش بیشتری به شما القا خواهند کرد. از نخ پنبه برای کوک زدن و رویه دوزی استفاده می‌شود.

نخ ابریشم

در دسته بندی نخ‌های مصنوعی قرار دارد و پایه اصلی‌اش سلولز است. این نخ مانند ابریشم طبیعی براق بوده و استفاده از آن در حاشیه پارچه، خروجی لباس را زیبا‌تر می‌کند. به همین دلیل به آن ابریشم مصنوعی، ویسکوز یا ریون می‌گویند. موارد زیر جزو کاربرد‌های نخ ابریشم هستند.

• به صورت خام برای گلدوزی دستی در کلاف و قرقره.
• گلدوزی ماشینی.
• دسته سوم، نخ ابریشم زنجیره‌ای است که استحکام کافی برای انجام کار را ندارد.

نخ دمسه (DMC)

نخ دمسه بسیار براق بوده و به دلیل کیفیت بالا در مقابل آب گرم و آب سرد، همچنین تابش نور مستقیم خورشید از خود مقاومت نشان می‌دهد. همین عامل سبب شده تا برای گلدوزی و بافت دستبند‌ انتخاب مناسبی باشد. 

نخ عمامه‌ای

از این نخ برای دوخت بخش‌های گوناگون استفاده می‌کنیم که شامل موارد زیر است.

• روبان دوزی
• گلدوزی
• نمد دوزی
• دوخت حاشیه
• برجسته سازی نقش دوخت بر روی پارچه

نخ عمامه‌ای در دو حالت طبیعی و مصنوعی در بازار فروخته می‌شود.

نخ کتان

به دلیل دوام بالا، ظرافت و سبک بودن‌اش جزو نخ‌های پرکاربرد در خیاطی شناخته شده است و برای کار‌های زیر از آن استفاده می‌شود.

• دوخت لباس خانگی راحتی
• دوخت مانتو، کت و لباس‌های بیرونی

نخ نایلونی

از سری نخ‌هایی که جنس و پایه‌ آن‌‌ها از مواد مصنوعی به دست آمده نخ نایلونی می‌گوییم. اگر در حوزه لباس  مجلسی و خصوصاً لباس عروس در حال فعالیت هستید، انواع نخ در خیاطی و کاربرد‌های آن در حیطه‌ی لباس شب به خوبی خواهید شناخت. از نمونه نخ‌های نایلونی به نخ نامرئی اشاره می‌کنیم که برای دوختن مروارید و سنگ‌های لباس مجلسی می‌توانید از آن استفاده کنید.

مزایای نخ نایلونی به شرح زیر است.

• حساسیت و آلرژی در پوست‌های مختلف ایجاد نمی‌کند.
• انعطاف پذیری بالایی دارد.
• جنس آن نرم است.
• پس از شستشوی لباس جمع نمی‌شود.
• پس از شستشو و خشک شدن آسیب نمی‌بیند.

نخ پلی استری

نخ‌های پلی استری در دو دسته بندی با الیاف طبیعی و مصنوعی قابل تولید هستند. این مدل نخ در شش دسته بندی مختلف و پر فروش قابل خریداری است.

1. نخ‌های DTY
2. نخ‌های ATY
3. نخ‌های POY
4. نخ‌های FDY
5. نخ‌های استیپل
6. نخ‌های اینتر مینگل

از ویژگی‌های نخ پلی استر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• عدم ایجاد حساسیت و آلرژی پوستی
• استحکام و قدرت بالا نسبت به کشش و پارگی پارچه
• نرم و لطیف بودن نخ
• جذب نکردن بوی بد
• جذب رطوبت و کم کردن میزان عرق بدن

نخ ریونی

اگر به دنبال نخ با کیفیتی هستید که بسیار شبیه به الیاف کتان و پشم باشد، نخ ریونی انتخاب مناسبی خواهد بود. این نخ حاصل به هم تنیده شدن ریون‌های کوتاه و پرزی است و در دوخت لباس‌ کشباف و جوراب از آن استفاده می‌شود. در ادامه ویژگی‌های نخ ریونی را می‌بینید.

• استحکام بالا در دوخت
• کشسانی پایین نسبت به جمع شدن پارچه
• جذب رطوبت بسیار بالا و راحتی پوست

نخ لمه‌ای

از سری نخ‌های بسیار نازک بوده که در دوخت جوراب، پاپوش، لباس، شال و روسری از آن استفاده می‌شود. ویژگی‌های نخ لمه شامل موارد زیر است.

• قدرت و استحکام بالا
• قابل شستشو در ماشین لباسشویی
• تنوع بالا در رنگبندی
• لطیف
• براق

نخ کوبلن دوزی

این نخ در دسته بندی نخ‌های دمسه قرار دارد و برای کوبلن دوزی از آن استفاده شده و در کار‌های تزیینی زیر به کار می‌رود.

• گلدوزی‌های ظریف و زیبا 
• نمد دوزی
• روبان دوزی
• بافتن دستبند
• دوخت حاشیه کار

نخ مِز

انواع نخ در خیاطی ممکن است در یک دسته بندی یکسان قرار بگیرند. مانند نخ مز که ابریشمی و ظریف‌ بوده و به صورت قرقره‌ای و سیگاری در بازارمی‌توانید آن را بخرید. از نخ مِز بیشتر برای گلدوزی استفاده می‌شود.

نخ فلزی نقده (زری)

به آن دسته از نخ‌های فلزی که مغزی اصلی آن‌ها از جنس فلز باشد نخ نقده یا زری می‌گوییم. از این مدل نخ‌ در گلدوزی برای تزیین پارچه استفاده می‌شود. نخ‌های دیگری از جنس فلز وجود دارند که شامل موارد زیر است.

• نخ کتان با روکش فلزی (گلابتون)
• نخ ابریشم با روکش فلزی
• نخ سرمه
• نخ بلور سنت

سخن آخر

به صورت کلی متوجه شدیم که نخ‌ها در سه دسته بندی مختلف به صورت طبیعی، مصنوعی و ترکیبی از دو حالت اولیه تولید می‌شوند و برای دوخت هر مدل لباس، لبه دوزی، گلدوزی و غیره می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید. در اینجا به انواع نخ در خیاطی و کاربرد‌های آن پرداختیم تا در زمان خرید از خرازی‌ها سر در گم نشوید! اگر به هنر خیاطی علاقه و دوست دارید این حوزه آموزش ببینید با دوره های اموزش خیاطی دوخت برتر می توانید به صورت رایگان در این مسیر قدم بردارید.