آموزش کامل مطالعه الگوی خیاطی
معصومه محمدی
دسته بندی :
الگوها ابزار اصلی و حیاتی در دوخت لباسها هستند. با یادگیری نحوه خواندن الگوها، میتوانید از انواع الگوهای آماده یا اختصاصی استفاده کنید و لباسهای مختلف را به راحتی و به شکلی دقیق بدوزید. همچنین میتوانید تغییرات مورد نظر خود را به راحتی روی الگو اعمال کنید و از پس دوخت هر مدل لباس با هر نوع پارچهای برآیید.
راهنمای خواندن الگو خیاطی و استفاده صحیح از آن
در فرآیند مطالعه الگوها، شما با مواردی مواجه خواهید شد که هرکدام نقش مهمی در به کارگیری الگو دارند:
1_ خطوط و نمادها در الگو:
الگوها به همراه خطوط و نمادهای خاصی طراحی میشوند که شما آنها را روی کاغذ مخصوص یا فایل الکترونیکی میبینید. این خطوط و نمادها که هریک معنای مشخصی دارند به شما کمک میکنند تا قطعات مختلف الگو را تشخیص داده و پارچه را مطابق با آن برش بزنید.
2_ راهنمای اندازه (سایز):
این راهنما اندازههای هر قسمت لباس برای سایزهای مختلف را نشان میدهد و با استفاده از آن، میتوانید سایز مناسب را برای خود انتخاب کرده و قطعات الگو را برش دهید.
3_ نقشه چیدمان الگو روی پارچه:
این نقشه به شما نشان میدهد که هر قطعهی الگو را چطور روی پارچه قرار داده و سپس برش و دوخت را انجام دهید. درک نقشه چیدمان الگو برای خواندن الگوهای خیاطی بسیار حیاتی است. این نقشهها را شرکتهای طراحی الگو ارائه داده و آنها را در جزوههای آموزش خیاطی میگنجانند. نقشه چیدمان به شما کمک میکند تا از پارچهتان بیشترین استفاده را ببرید و به شکل بهینهای الگوها را روی پارچه چیده و برش بزنید. این نقشهها شامل روشهای مختلفی برای چیدمان الگوها روی پارچه هستند که به موارد زیر وابسته است:
- عرض پارچه: ابعاد پارچهای که برای دوخت در اختیار دارید میتواند نقشه چیدمان را تحت الشعاع قرار دهد.
- اندازه الگو: ابعاد و اندازه الگویی که از آن استفاده میکنید هم نقشه چیدمان را مشخص میکند تا الگوها به صورت صحیح برش داده شوند.
- نوع پارچه: این نقشه به نوع پارچه، میزان آبرفت یا ویژگیهای متفاوت هر پارچه هم بستگی دارد.
همچنین توجه داشته باشید که انتقال خطوط از الگو روی پارچه باید با دقت زیادی انجام شود. سایت sorensewing نیز در این باره مطلب زیر را آورده است:
در این روش الگو را روی لباس گذاشته و دور تا دور آن را خط میکشیم.
نکته اینجاست؛ برای اینکه خط را در پارچه پشتی نیز داشته باشیم از کاربن مناسب خیاطی استفاده میکنیم.
توجه داشته باشید که استفاده از کاربرنهای مخصوص نوشتن میتواند آسیب جبرانناپذیری به پارچه وارد کند. بنابراین حتماً از کاربرن ویژه خیاطی استفاده کنید.
4_ دستورالعملهای خیاطی:
دستورالعملهای دقیقی برای دوخت لباسها در الگوها وجود دارد که به شما کمک میکنند تا مراحل دوخت را به درستی دنبال کنید.
5_ خط برش:
در الگوهای خیاطی، خطوط برش مشخص هستند تا همهچیز دقیق و بدون خطا انجام شود. در مواقعی ممکن است تعدادی از خطوط برش روی هم بیفتند. برخی از الگوها به اصطلاح «تو در تو» هستند و این امکان را فراهم میکنند که یک یا چند اندازه را برای چاپ و برش انتخاب کنید. این ویژگی استفاده از الگو را سادهتر میکند، چرا که در این صورت احتمال برش از روی یک خط اشتباه کمتر میشود. خطوط برش از لحاظ مدل، در سه دسته قرار میگیرند: خطوط نقطه چین، خطوط ترکیبی نقطه و خط تیره و خطوط متشکل از خط تیرههای کوچک و بزرگ.
6_ چرت:
چرتها نقاط توازن یک الگو هستند، در واقع با استفاده از چرتها شما میتوانید مطمئن شوید که بخشهای مختلف الگو باهم مطابقت دارند. الگوهای خیاطی اغلب شامل مثلثهای کوچکی هستند که به عنوان چرت شناخته میشوند. این مثلثها به منظور نشان دادن نقاط مهمی مانند مراکز، انتهای دوخت، نقاط اتصال و… کاربرد دارند.
برای مطالعه بیشتر: برای طراحی لباس از کجا شروع کنم
برای برش چرتها، از قیچی کاغذبری استفاده میشود تا در نقاط مورد نظر دقیق و با دقت الگو را برش دهد. برای برش پارچه و الگو از سرقیچی استفاده میشود که معمولاً ۲ تا ۳ میلیمتر طول دارد. اگر الگوی شما شامل چرتهایی است که از اطراف به سمت داخل الگو امتداد دارند، باید برش چرتهای سهگوش را نیز به سمت خارج انجام دهید.
7_ قرینگی و عدم قرینگی:
مدلهای قرینه الگوهایی هستند در سمت راست و چپ بدن یکسان هستند و الگوی پشت و جلوی آنها نیز باهم تناسب دارند. در مقابل، الگوهای غیرقرینه در دو سمت یکسان نیستند و باید برای آنها یک الگوی کامل رسم شود.
8_ تکههای یک الگو:
همانطور که از نامش پیداست، یک تکه از الگو، بخشی از یک الگوی کامل است. مثلا در الگوی پیراهن، تکههای الگو شامل یقه، سرشانه، آستین، سرآستین و … است.
9_ برش دولا:
این اصطلاح که به آن “دولا برش زدن” هم میگویند در زبان خیاطی به معنای قرار دادن دو تکه پارچه کنار یکدیگر است تا بتوان الگوهای مختلف را بر روی آنها قرار داده و قسمتهای مختلف لباس را برش زد. این فرآیند به شما امکان میدهد تا شکل و اندازه دو تکه الگو را به صورت متقارن و آینهوار روی پارچه برش دهید. با ایجاد این جفت متقارن، میتوانید از طرحها و الگوها به طور صحیح بهره برده و قسمتهای قرینه لباس مثل آستینها را با دقت و هماهنگی بیشتری دوخته و ترازبندی کنید.
اگر می خواهید در رابطه با اهمیت الگوهای خیاطی اطلاعات بیشتری کسب کنید و میتوانید به مقاله الگوی پایه در خیاطی نیز مراجعه کنید.
10_ برش اریب:
اگر پارچه را با زاویه ۴۵ درجه نسبت به حاشیه پارچه برش دهید، در واقع شما یک «برش اریب» ایجاد کردهاید. این نوع برش به منظور ایجاد جلوهای زیبا و طرحی خاص در لباسها استفاده میشود.
11_ خط تا:
این خط در الگوهای خیاطی به منظور نشانهگذاری محلی است که تای پارچه بر روی آن قرار میگیرد. خط تا به عنوان نشانگری برای برش تکه پارچه، در جای مشخصی روی الگو، استفاده میشود. وقتی روی الگو خط تا وجود دارد، باید در نظر بگیرید که تنها یک تای پارچه روی آن قرار میگیرد و بعد از برش، هیچ درزی در لبهی الگو وجود نخواهد داشت. معمولاً خطِ تا در لبههای متقارن الگوها، مانند جلوی یک لباس در وسط، یا عقب یک پیراهن در قسمت میانی، و همچنین در جایی مثل پایههای یقه و حاشیههای جلو و عقب یک یقه استفاده میشود. این نشانگر به خطکشی، خط برش یا درز خیاطی ارتباطی ندارد و صرفاً به منظور نشانهگذاری محل تای پارچه است.
12_ خط راه:
این خط که هم به صورت طولی و هم به صورت عرضی در الگو مشخص میشود، علامتی است که نحوه تنظیم پارچه و تکه الگوها روی یکدیگر را به شما نشان میدهد.
جمع بندی
به طور کلی، یادگیری خواندن الگو در خیاطی اساسیترین مهارتی است که هر فردی که علاقهمند به طراحی و دوخت لباس است، باید آن را بیاموزد. در دوره الگو آماده دوخت برتر که توسط استاد محمدی تدریس شده، علاوه بر اینکه خواندن الگو را به خوبی یاد میگیرید، تمام مدلسازیهای مورد نیاز برای دوخت انواع پیراهن، کت و شلوار زنانه و مردانه، با الگوهای ثابت و آماده هم به شما آموزش داده میشود.
همچنین اگر میخواهید فقط برای یک یا دو سایز مشخص لباس بدوزید، دورههای الگوبرتر تکسایز (الگوی سایز 36 تا الگوی سایز 48) برای شما مناسب و به صرفه هستند. در این دورهها براساس جدول برای سایزهای ۳۶ تا ۴۸ (در ۷ سایز) الگوی آماده دوخت انواع کت، پالتو و شومیز قرار گرفته است.
معصومه محمدی
معصومه محمدی القار مدیر مجموعه دوخت برتر در زمینهی آموزش طراحی و دوخت است. بیش از ۱۰۰ کتاب آموزشی در شاخه طراحی و دوخت، طی ۲۵ سال سابقه درخشان ایشان به عنوان دبیر آموزش و پرورش تالیف شده است که هدف والای الگو کشی آسانتر، و ایجاد اشتغال برای هنرجویان را در بر دارد.