فست فشن چیست؟ | بررسی 0 تا 100 مزایا و معایب fast fashion از مناظر گوناگون

در دهه‌های گذشته، خرید لباس صرفا برای رفع نیاز و پوشش بوده است اما امروزه و علی‌الخصوص در دو دهه گذشته خرید لباس به یک سرگرمی تبدیل شده و این امر موجب تغییر و تحول گسترده‌ای در صنعت مد و فشن شده است. از این رو، چنین اتفاقی دلیل اصلی به وجود آمدن فست فشن یا مد سریع می‌باشد که صنعتی پول‌ساز برای صاحبان این صنایع است. در ادامه این مقاله از دوخت برتر، به معایب، مزایا و روش‌های مقابله با فست فشن پرداخته شده است.

فست فشن یا مد سریع چیست؟

فست فشن یا مد سریع یک مفهوم در صنعت مد است که در آن برخی برندها با استفاده از مواد اولیه معمولی و منسوجات نفتی ارزان قیمت، سریعا شروع به تولید لباس‌های ترند و مد روز می‌کنند. این محصولات در کوتاه‌ترین زمان ممکن و قیمت پایین به صورت انبوه در بازار توزیع می‌شوند و به دست علاقه‌مندان مد می‌رسند.
در دنیای مد، برندهای فست فشن بزرگ و نامداری در حال فعالیت هستند که برندهای زارا (Zara)، برشکا (Bershka)، منگو (Mango)، H&M و شین (Shein) از جمله آن‌ها هستند.
در چنین موقعیتی مردم می‌توانند با قیمت پایین‌تر از برندهای معتبر، جدیدترین ترندهای روز را بر تن کنند. همین موضوع باعث پر طرفدار شدن برندهای فست فشن می‌شود و صاحبان این برندها با مارکتینگ درست و با استفاده از بکارگیری روش‌های بازاریابی مانند تاثیر سلبریتی‌ها و اینفلوئنسرها مردم را تشنه‌ی خرید کالکشن‌های خود می‌کنند و به این روش باعث فروش بیشتر خود می‌شوند.

تاریخچه‌ی فست فشن یا مد سریع

قبل از سال 1800 میلادی روند رشد مد به شدت کند بود و مردم تنها در صورت نیاز لباس تهیه می‌کردند که این کار پروسه‌ی بسیار طولانی داشت، به این دلیل که برندها و شرکت‌های تولید لباس می‌بایست پارچه‌هایشان را خودشان تولید می‌کردند و این فرایند به شدت وقت‌گیر بود. علاوه بر زمان‌بر بودن فرایند تولید پارچه، عدم وجود کارخانه‌های صنعتی و چرخ‌های خیاطی نیز از دلایل دیگر سرعت پایین رشد فشن بودند.

این روند تا قرن بیستم ادامه داشت و در این سال‌ها همه چیز دگرگون شد و انقلاب صنعتی رخ داد که در پی این اتفاق ورود زنان و مردان کارگر به کارخانه‌ها شیب تندی پیدا کرد و همچنین با افزایش جمعیت جهان، جامعه مدرن افراد بیشتری را برای کار در حرفه‌های جدید به بیرون کشاند.

در چنین شرایطی روش‌های خیاطی گذشته دیگر جوابگوی نیاز پوشاک مردم نبود. عموم مردم به دنیای مد و فشن علاقه‌مند شده بودند و صنعت مد تنها مختص به طبقه خاصی از جامعه نبود. همین موضوع جرقه اصلی به وجود آمدن فست فشن به شمار می‌‎رود، چرا که داشتن امکانات صنعتی مدرن، نیروی کار ارزان، جمعیت بالای افراد، تمایلات مصرف‌گرایانه و درخواست کالاهای به روز و ارزان قیمت نتیجه‌ای به جز روی آوردن به فست فشن یا مد سریع ندارد.

نام شرکت‌های فست فشن، برای اولین بار در دهه 60 میلادی به گوش خورد. این شرکت‌ها، با الگوبرداری از استایل‌ سلبریتی‌ها و کالکشن‌های لوکس‌ترین برندهای دنیا، با استفاده از مواد اولیه نامرغوب لباس‌های مد روز و ارزان قیمت را در حجمی انبوه وارد بازار می‌کردند. جوانان علاقه‌مند به مد نیز برای پشت سر گذاشتن ترند‌های قدیمی و به روز بودن، به خرید لباس‌های ارزان‌ قیمت روی آوردند و باعث اوج گرفتن فست فشن شدند.

معایب فست فشن

ایجاد فرهنگ مصرف‌گرایی میان مردم و استفاده از منسوجات نفتی ارزان قیمت برای تولید لباس بیشتر، تهدید بزرگی برای محیط زیست محسوب می‌شود. در واقع فست فشن پدیده‌ای است که معایب آن بسیار بیشتر و مخرب‌تر از مزایای آن است. با ترویج فست فشن، افراد برای پیروی از مد روز بیشتر از همیشه لباس تهیه می‌کنند و این لباس‌ها را برای مدت زمان کوتاه‌تری استفاده می‌کنند که همین امر موجب ایجاد زباله و آلودگی‌های محیطی می‌شود.

1. آلودگی محیط زیست

تولید لباس‌ها در حجم انبوه و با کیفیت نامناسب باعث ایجاد زباله‌ می‌شود و این زباله‌ها باعث آلودگی محیط زیست و هوا می‌شوند. در برندهای فست فشن معمولا در رنگ کردن لباس‌ها از رنگ‌های شیمیایی استفاده می‌کنند که برای محیط زیست بسیار خطرناک است.

2. تغییرات آب و هوایی

همانطور که می‌دانید، برندهای فست فشن برای تولید لباس‌های خود از مواد نامرغوب استفاده می‌کنند که این مواد به طبیعت باز می‌گردد و آلودگی‌های بسیار جدی برای آب و هوا به وجود می‌آورند. مواد اصلی تولید پارچه در صنعت فست فشن سوخت‌های فسیلی هستند که استفاده از این سوخت‌ها باعث آلودگی آب‌ها و زمین‌های کشاورزی می‌شود.

3. مصرف بالای آب

در صنعت فست فشن، پردازش نخ‌ها، رنگ آمیزی و شست و شوی لباس‌ نیاز به مقدار زیادی آب دارد که مصرف بیش از حد از آب در این صنعت باعث کاهش تنوع حیاتی در مناطق آب‌خیز وابسته به آن می‌شود. برای مثال تولید پارچه برای یک تی‌شرت ساده نیازمند 2700 لیتر آب است که این میزان از آب مناسب استفاده یک فرد برای حدود 900 روز است.

4. شرایط کارکنان

به عبارتی می‌توان صنعت فست فشن یا مد سریع را نمونه‌ای از برده‌داری در عصر حاضر دانست، چرا که کارکنان این برندها در اکثر مواقع افراد نیازمند هستند که راضی به کار کردن در محیط‌های ناسالم و با حقوق اندک می‌شوند، همچنین ایمنی و سطح رفاهی این محیط‌ها پایین‌تر از سطح استاندارد است و باعث ایجاد شرایط خطرناک برای کارکنان مجموعه می‌شود.

5. انتشار گازهای گلخانه‌ای

فست فشن یا مد سریع به صورت مستقیم یا غیر مستقیم تاثیر زیادی در ایجاد و افزایش گازهای گلخانه‌ای دارد که باعث ایجاد آلودگی و گرمایش زمین می‌شود، همچنین سوزاندن پسماندهای لباس‌ها باعث انتشار بیش از حد گاز co2 می‌شود.

6. تاثیر در زندگی موجودات دریایی

صنعت فست فشن علاوه بر مخرب بودن برای زندگی انسان‌ها، برای زندگی موجودات دریای نیز مخرب است. طبق آخرین تحقیقات از دانشگاه plymouth به ازای هر 13 پوند لباس با متریال پلاستیکی در فرایند شستشوی ماشین 700 هزار رشته‌ی نازک پلاستیکی آزاد می‌شود که به طبیعت می‌رود. سایر تحقیقات نشان می‌دهد که ماهی‌ها، سم شیمیایی میکروپلاستیک‌ها را جذب می‌کند و زمانی که در مرحله‌ی شدید گرسنگی هستند پلاستیک را به عنوان غذا شناسایی می‌کنند. در بعضی موارد میکروپلاستیک‌ها جلوی رشد ماهی‌ها را تا قبل از اینکه به سن باروری برسند می‌گیرند و در اکثر موارد باعث مرگ جمعیتی ماهی‌ها می‌شوند.

مزایای فست فشن

فست فشن در کنار معایب بسیار زیادی که دارد، مزایای خاص خود را نیز دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره شده است.

1. تنوع زیاد

فست فشن یا مد سریع به طرفداران خود این اجازه را می‌دهد که توانایی انتخاب لباس مورد علاقه خود را از میان حجم انبوهی از مدل‌های لباس داشته باشند و امکان امتحان سبک‌های مختلف و مد روز را به آن‌ها می‌دهد.

2. قیمت مناسب

فست فشن به دوست‌داران صنعت مد و فشن این دسترسی را می‌‎دهد که با قیمتی مناسب و ارزان توانایی تهیه لباس‌های مد روز و ترند را داشته باشند.

مقابله با فست فشن یا مد سریع

حمایت از اقتصادهای محلی:

در هنگام خرید لباس، همواره دقت کنید که محصولی که تهیه می‌کنید قابلیت بازیافت داشته باشد و بهتر است به جای خرید از برندهای فست فشن، از اقتصاد محلی حمایت کنید تا علاوه بر کم‌تر شدن متقاضیان صنعت فست فشن، به رشد اقتصاد محلی نیز کمک کرده باشید.

استفاده درست از لباس‌ها:

هنگام خرید لباس سعی کنید آیتم‌های مورد نیاز و بیسیک را انتخاب کنید، چرا که با خرید لباس‌هایی که تنها یک بار به تن خواهید کرد آسیب بزرگی به طبیعت می‌زنید. این کار فقط باعث انباشته شدن لباس‌های بی‌مصرف خواهد شد، به همین دلیل بهتر است در هنگام خرید دقت کنید و آیتم‌هایی انتخاب کنید که کاربردی باشند و در بیشتر موقعیت‌ها تن کردن آن‌ها ممکن باشد. 

برای مطالعه بیشتر: با تکه پارچه های اضافه چه کارهایی میتوان انجام داد

جایگزین کردن مد پایدار به جای مد سریع:

تفاوت مد پایدار و مد سریع در میزان پسماندهای آن‌ها است. مد پایدار با تولید لباس‌های با کیفیت باعث کاهش تولید ضایعات می‌شود و همین امر منجر به کمک به آلودگی کم‌تر محیط زیست می‌شود. از طرفی دیگر، محصولات صنعت مد پایدار با استفاده از مواد بازیافتی تولید شده‌اند که تلاش بر خنثی کردن اثرات مخرب مد سریع بر محیط زیست دارد.

‌سخن پایانی

در این نوشته به بررسی معنا و مفهوم فست فشن و همچنین مزایا و معایب این مفهوم پرداخته ایم. اگر شما نیز دوست دارید که در کنار خیاطی با حوزه فشن آشنا باشید توصیه میشود که موارد عنوان شده در این نوشته را به خاطر بسپارید. توصیه میشود اگر دوست دارید که زودتر به یک خیاط حرفه ای تبدیل شوید از دوره های خیاطی دوخت برتر دیدن فرمایید.