آشنایی با تمامی اصطلاحات خیاطی مهم که یک خیاط باید بداند!

دانش خیاطی، هنری سرشار از ظرافت، دقت و خلاقیت است. برای یادگیری این هنر و روح بخشیدن به یک پارچه و تبدیل آن به یک لباس، نیاز به داشتن اطلاعاتی اساسی در رابطه با اصطلاحات مربوط به آن را دارید. آگاهی از این اصطلاحات برای یادگیری بهتر و تبدیل شدن به یک خیاط ماهر و حرفه‌ای الزامی است. از این‌رو در این مقاله از دوخت برتر، تمامی اصطلاحات خیاطی، از جمله اصطلاحات مربوط به دوخت بالا تنه، دامن، شلوار و… را گرد هم آوردیم تا در صورت نیاز از آن‌ها استفاده نمایید.

معرفی اصطلاحات جامع خیاطی

کاربرد اصطلاحات تخصصی در هر شغلی نمایان‌گر ماهر بودن فرد است، در شغل خیاطی نیز آشنایی با این کلمات امری ضروری است زیرا استفاده از اصطلاحات کاربردی در خیاطی به شما کمک می‌کند تا در این رشته موفق باشید و حرفه‌ای عمل کنید. در ادامه به معرفی تمام اصطلاحات مورد نیاز شما جهت تبدیل شدن به یک خیاط ماهر پرداخته‌ایم. البته اصطلاحاتی مربوط به طراحی لباس نیز وجود دارد که برای یادگیری آنها می‌توانید مقاله اصطلاحات طراحی لباس را مطالعه کنید.

• الگو: الگو شامل تکه‌های کاغذی است که با محاسبات مربوط به متد دلخواه، اندازه‌ی لباس و مدل آن را مشخص می‌کنند.
• پاترون: پاترون یا شالوده، الگوی اولیه است که با پارچه‌ای ارزان قیمت برای رفع برخی ایرادات احتمالی در لباس دوخته می‌شود. لازم به ذکر است، پاترون را جهت پرو، برعکس به تن می‌کنند.
• پاترون تیپ: نوعی از الگو است که مدل را بر روی آن پیاده کرده، سپس با یک پارچه ارزان قیمت مانند متقال، مدل را می‌دوزند تا ایرادات در حین پرو به طور کامل رفع شود. پاترون تیپ برای لباس عروس و لباس شب الزامی است.
• مولاژ: مولاژ یا دراپینگ، تکنیکی است که در آن پارچه را به طور مستقیم بر روی مانکن سنجاق می‌کنند و مدل مورد نظر را بر روی آن پیاده می‌کنند.
• ساسون: اصطلاحی است که برای گرفتن فضای اضافی در الگو یا لباس استفاده می‌شود.‌
• اِوَزمان: فضایی است که با گرفتن ساسون یا پنس در الگو به وجود می‌آید.
• وتاژ: اصطلاح مربوط به برآمدگی یا خمیدگی درکارور پشت است.
• پیلی: مجموعه‌ای از تاخوردگی‌ها است که برای حجم‌دهی و زیبا سازی لباس استفاده می‌شود.

این اصطلاحات، در انواع دوخت‌ها و متدها مشترک هستند و دانستن آن‌ها جهت یادگیری و شروع خیاطی بسیار ضروری است. در ادامه به معرفی اصطلاحات مربوط به دامن، شلوار، بالاتنه و حتی وسایل خیاطی می‌پردازیم.

بیشتر بخوانید: آموزش کامل مطالعه الگوی خیاطی

معرفی اصطلاحات خیاطی مربوط به الگوی بالاتنه

اصطلاحاتی که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌شود جهت دوخت و یا کشیدن الگوی بالاتنه مورد استفاده قرار می‌گیرند و یادگیری آن‌ها برای هر شخصی که قصد یادگیری خیاطی را دارد، الزامی است. لازم به ذکر است که، این اصطلاحات در لباس‌های شب و عروس نیز کاربرد دارند.

• A: به معنای اندام گلابی شکل است.
• V: به معنای اندام مثلث معکوس است.
• H: به معنای اندام مستطیل است.
• O: به معنای اندام دایره است.
• X: به معنای اندام ساعت شنی است.
• RS: به معنای روی پارچه است.
• WS: به معنای پشت پارچه است.
• F: به معنای دولای بسته پارچه می‌باشد.
• CF: نشان دهنده‌ی خط مرکزی جلوی الگو است.
• CB: به معنی خط مرکزی پشت الگو است.
• G: راه پارچه را نشان می‌دهد.
• S: به معنای حذف پنس است.
• Small(S): کوچک
• Medium(M): متوسط
• Larg(L): بزرگ
• XLarg(XL): خیلی بزرگ
• پنل: به تکه های جدا شده الگو، پنل می‌گویند.
• یوک: اصطلاحی برای قطعات تزیینی روی پارچه است.
• فاصا: به معنای کوک شل است.
• زاپاس: اصطلاحی برای اضافه درز می‌باشد.
• برش پرنسسی: برشی از خط سرشانه یا حلقه آستین در جلو یا پشت الگو است.
• گرادینگ: تبدیل اندازه لباس به سایز بزرگ یا کوچک است.
• پیلی دوقلو: به پیلی دو طرفه لباس گفته می‌شود.
• پیلی بادبزنی: به معنای چند پیلی کنار هم که از قسمت بالا باریک و در انتها پهن‌تر می‌شوند است.
• پیلی یک طرفه: پیلی خوابیده است.
• پیلی دوبل: پیلی دو طرفه یا گرد می‌باشد.
• ژوزفین: نوعی مدل و برش در زیر سینه است.
• رو هم گرد: به معنای دکمه خور بودن است.
• نقطه موازنه: به نقاط علامت گذاری شده روی لباس اشاره دارد که برای دوخت باید کنار هم قرار گیرند.
• پای کلاغ یا پیکان: این اصطلاح برای محکم کردن بالای پیلی، درزهای کوچک و ساسون ها کاربرد دارد.
• شیرازه: شیرازه یا مادگی به معنای جا دکمه است.
• شلال: اصطلاحی برای کوک‌ ساده است.
• کلیپ: تکه‌هایی مثلثی است که از زاپاس دوخت بریده می‌شوند.
• گوده: تکه‌هایی از پارچه است که بصورت دایره یا مثلث به لباس دوخته می‌شوند.
• پاک دوزی: به لبه‌دوزی لباس گفته می‌شود.
• پس دوزی: به تودوزی لباس گفته می‌شود.
• راسته دوزی: به دوخت صاف و یکنواخت روی بخش‌های مختلف لباس گفته می‌شود.
• درز فرانسوی: به معنای دوخت دودرزه است.
• دوخت معکوس: دوخت معکوس یا سر قائمی برای محکم کردن ابتدا و انتهای دوخت کاربرد دارد.

معرفی اصطلاحات مربوط به الگوی دامن

یکی از پرطرفدارترین پوشاک زنانه، انواع دامن است که در ادامه به معرفی اصطلاحات آن پرداخته‌ایم. لازم به ذکر است که این اصطلاحات در دوخت لباس‌های شب نیز کاربرد دارند.

• دامن شانل: اصطلاحی برای دامن مدل بادبزنی است.
• دامن پلیسه اُریب یا سُلی: به پلیسه کردن دامن کلوش می‌گویند که پهنای آن در کمر باریک و در انتهای دامن پهن است.
• دامن خمره ای یا میخی: این دامن در قسمت کمر گشاد و در انتهای تنگ است.
• دامن مینی: دامن کوتاه تا نیمه ران است.
• دامن شانل: بلندی این دامن تا زانو می‌باشد.
• دامن میدی: بلندی دامن تا زیر زانو(نیمه ساق) است.
• دامن ماکسی: قد دامن تا زمین ادامه دارد.

شاید برایتان جالب باشد که دامن مینی که امروزه بیشتر به عنوان یک پوشاک زنانه محسوب میشود در گذشته توسط مردان نیز استفاده میشده است. در این باره به مطلب زیر از سایت wwd توجه فرمایید:

During the Warring States era of China from 476 B.C. to 221 B.C., men wore short skirts similar to kilts, too.

"در دوران کشورهای متخاصم چین از سال 476 قبل از میلاد تا سال 221 قبل از میلاد، مردان نیز دامن‌های کوتاهی شبیه به دامن های مینی می‌پوشیدند."

معرفی اصطلاحات مربوط به الگوی شلوار

در ادامه مطلب به معرفی اصطلاحاتی در رابطه با شلوار نیز پرداخته‌ایم. این اصطلاحات به طور مشترک در دوخت انواع شلوار زنانه و مردانه استفاده می‌شوند.

• شلوار برمودا: به شلوار بالای زانو می‌گویند.
• شلوار گلف: به شلوار تا زیر زانو می‌گویند.
• ران دوم: اصطلاحی برای پهلوی گوشتی است.
• پلاکت: چاکی که در آن زیپ یا بندینک یا دکمه دوخته شود.
• نقاب: اصطلاحی برای لبه زیرین شلوار است که زیپ را مخفی نگه می‌دارد.
• آمفورشور: مجموع فاق جلو و پشت شلوار است.
• آنتی ژامپ: به درز زیر فاق تا زمین می‌گویند.
• آمپی ژامپ: به درز کنار بدن تا زمین می‌گویند.

معرفی اصطلاحات مربوط به وسایل خیاطی

قطعا برای یادگیری خیاطی نیاز به داشتن ابزار لازم آن را دارید. دنیای لوازم خیاطی نیز مملو از اصطلاحاتی است که پیش از خرید، باید اطلاعات لازم در رابطه با آن را کسب کنید. در ادامه به معرفی و شرح این اصطلاحات پرداخته‌ایم.

• کاغذ گراف: کاغذ پوستی است که برای کشیدن الگو از آن استفاده می‌شود.
• مِل: اصطلاحی برای صابون خیاطی است که برای نشانه‌گذاری روی پارچه استفاده می‌شود.
• رولت: وسیله‌ای برای انتقال خطوط رسم شده از الگو بر روی پارچه است.
• اِشل: نوعی گونیا و خط‌کش در خیاطی است.
• بشکاف: وسیله‌ای است که از آن برای شکافتن درزها و باز کردن سوراخ جادکمه استفاده می‌شود.
• زانفیکس: زانفیکس نوعی لایی است که از هر دو رو به پارچه می‌چسبد.
• پاصاف کن: وسیله‌ای برای صاف کردن پایین دامن، مخصوصا دامن فون و کلوش است.
• وزنه برش: برای نگاه داشتن الگو روی پارچه استفاده می‌شود.
• پیستوله: وسیله‌ای برای کشیدن قوس‌های لباس است.
• نخ زن: ابزاری که برای بریدن انواع نخ اضافه می‌باشد.
• اورلوک: چرخ سردوز است.
• سوزن استرج یا سرسوخته: این نوع سوزن برای پارچه‌های کشبافت و کشی استفاده می‌شود.
• سوزن سه گوش: نوعی سوزن مثلثی و کنداست که برای دوخت پارچه‌های جیر و چرم استفاده می شود.
• سوزن شارپ: سوزن دستی است.
• نوار کرسله: جهت اندازه‌گیری دور کمر بسته می‌شود.
• ولولت: تخته‌ای است با سطحی سوزنی که برای اتوی پارچه‌های مخمل استفاده می‌شود.
• ژانت: میز کوچکی است که برای اتو کردن درزهای کوتاه آستین، مچ، یقه و سرشانه استفاده می‌شود.

بیشتر بخوانید: انواع لوازم خیاطی و کاربرد آن

روش آسان یادگیری اصطلاحات خیاطی چیست؟

ممکن است پس از اطلاع از این اصطلاحات دچار ترس از یادگیری آن‌ها شوید. اما یادگیری این اصطلاحات بر خلاف حجم بالایی که دارند، بسیار ساده است. زیرا در حین یادگیری، قدم به قدم و مرحله به مرحله در طول زمان با این اصطلاح‌ها آشنا می‌شوید و درست مانند یادگیری یک کودک کلاس اولی، الفبای خیاطی را به سادگی هر چه تمام می‌آموزید. دوخت برتر در این مسیر همراه شماست تا با آموزش‌های مختلف (دوره های خیاطی)، این مراحل را در کوتاه‌ترین زمان طی کنید و زودتر از آنچه که فکر می‌کنید با یادگیری مهارت های یک خیاط حرفه ای تبدیل به یک خیاط ماهر شوید.