ترفند های تمیز دوزی | 17 نکته که لازم است به کار ببندید
تیم تحریریه دوخت برتر
نویسندهدسته بندی :
- 1. اندازه‌گیری صحیح
- 2. برش اصولی
- 3. اتوکاری پس از دوخت هر درز
- 4. استفاده از لایی چسب
- 5. دوخت اصولی ساسون
- 6. دوخت اصولی زیپ
- 7. استفاده از خودکار حرارتی
- 8. آسترکشی
- 9. اهمیت به ظاهر داخلی لباس
- 10. پاکدوزی درز به روش دندان موشی
- 11. پاکدوزی درز با استفاده از چرخ سردوز
- 12. پاکدوزی درز با استفاده از قیچی زیگزاگ
- 13. پاکدوزی درز با استفاده از قیچی زیگزاگ و دوخت ساده
- 14. پاکدوزی درز با استفاده از دوخت زیگزاگ چرخ
- 15. پاکدوزی درز با استفاده از نوار اریب
- 16. پاکدوزی درز به روش فرانسوی
- 17. پاکدوزی درز به روش فاکوت
- تأثیر انتخاب روش‌های مناسب پاکدوزی بر کیفیت نهایی لباس
- سخن پایانی
- سوالات متداول
هنر خیاطی، نیازمند رعایت اصول و قواعد ویژه‌ای می‌باشد که در صورت رعایت نشدن موجب کاهش ارزش این هنر میشود. یکی از قواعد مهم در خیاطی، تمیزدوزی و توجه به کیفیت ظاهر و دوخت لباس است. رعایت نکات ریزبینانه و داشتن دوخت تمیز در هنر خیاطی، رابطه مستقیمی با میزان مهارت و تجربه فرد دارد و توجه نداشتن به این موضوع باعث میشود تا هیچگاه تبدیل به یک خیاط محبوب و حرفه‌ای نشوید. به همین دلیل تمیزدوزی در هنر خیاطی از اهمیت زیادی برخوردار است.
عناصر مختلفی در داشتن دوخت تمیز و باکیفیت اهمیت دارند که در ادامه این مقاله از دوخت برتر به آنها اشاره شده است.
| نکات تمیزدوزی | توضیح کوتاه |
|---|---|
| اندازه‌گیری صحیح | اندازه‌گیری دقیق اولین قدم برای دوخت تمیز است. اگر اندازه‌گیری درست انجام نشود، مراحل بعدی مانند الگوسازی و برش به درستی پیش نمی‌رود. |
| برش اصولی | برش دقیق و مطابق با اندازه‌های صحیح برای داشتن لباس شیک و تمیز بسیار مهم است. باید به متراژ، جنس و کیفیت پارچه توجه کرد. |
| اتوکاری پس از دوخت هر درز | اتو کردن هر درز به صورت جداگانه و پرس آن بعد از اتوکاری موجب میشود درزها صاف و تمیز به نظر برسند. |
| استفاده از لایی چسب | لایی چسب باعث استحکام بیشتر پارچه میشود و در برخی مواقع بین دو لایه پارچه قرار می‌گیرد تا نمای لباس تمیز و محکم باشد. |
| دوخت اصولی ساسون | دوخت ساسون به شکل صحیح موجب تناسب بهتر لباس با اندام شده و از چین‌خوردگی‌های اضافی جلوگیری میکند. |
| دوخت اصولی زیپ | دوخت زیپ صحیح باعث راحتی در پوشیدن لباس و جلوگیری از آسیب به زیپ در طول زمان میشود. زیپ‌های مخفی برای دوخت درزها کاربرد دارند. |
| استفاده از خودکار حرارتی | خودکار حرارتی به جای صابون خیاطی برای علامت‌گذاری استفاده میشود و به راحتی با اتو پاک میشود بدون اینکه پارچه کثیف شود. |
| آسترکشی | آستری لایه‌ای نازک است که در لباس‌های نازک به کار می‌رود و اضافه درزها را پنهان میکند، باعث تمیزی و مرتب بودن لباس میشود. |
| اهمیت به ظاهر داخلی لباس | پاکدوزی و اتوکاری دقیق درزهای داخلی باعث تمیزی و جلوه بهتر لباس از داخل میشود. |
| پاکدوزی درز به روش دندان موشی | این روش پاکدوزی با چرخ خیاطی یا دستی انجام میشود و به وسیله نخ‌های ظریف برای درزهای دقیق استفاده میشود. |
| پاکدوزی درز با استفاده از چرخ سردوز | چرخ سردوز یکی از ساده‌ترین روش‌های پاکدوزی درز است و باید با دقت انجام شود تا به تیغه برخورد نکند. |
| پاکدوزی درز با استفاده از قیچی زیگزاگ | این روش بیشتر برای لباس‌های آستردار مانند کت و پالتو استفاده میشود تا از پاره شدن درزها جلوگیری کند. |
| پاکدوزی با قیچی زیگزاگ و دوخت ساده | با استفاده از قیچی زیگزاگ و دوخت ساده می‌توان لبه درز را محکم کرد و دوام بیشتری به آن بخشید. |
| پاکدوزی درز با استفاده از دوخت زیگزاگ چرخ | دوخت زیگزاگ چرخ به کسانی که چرخ سردوز ندارند، امکان پاکدوزی درزها را فراهم میکند. |
| پاکدوزی درز با استفاده از نوار اریب | استفاده از نوار اریب برای پاکدوزی درزها باعث میشود درزها محکم و تمیز به نظر برسند. |
| پاکدوزی درز به روش فرانسوی | این روش برای پارچه‌های نازک مانند حریر استفاده میشود و درز را به طور کامل پوشش می‌دهد تا ظاهری تمیز داشته باشد. |
| پاکدوزی درز به روش فاکوت | روش فاکوت برای درزهایی با حق دوخت بیشتر از 2 سانتی‌متر استفاده میشود و باعث میشود درزها مخفی و تمیز به نظر برسند. |
1. اندازه‌گیری صحیح
بسیاری از افراد بر این باورند که مراحل تمیزدوزی از برش پارچه آغاز میشود؛ اما واقعیت این است که نخستین گام برای داشتن یک دوخت تمیز و اصولی، اندازه‌گیری دقیق است. اگر این مرحله به‌درستی و با دقت کافی انجام نشود، ادامه‌ی فرآیند الگوسازی و برش نیز با اشکال مواجه میشود.
به همین دلیل است که اندازه‌گیری یکی از اساسی‌ترین مراحل خیاطی به‌شمار می‌رود. اگر قصد دوخت لباس کودک را دارید، پیشنهاد می‌کنیم راهنمای کامل اندازه‌گیری لباس کودکان را نیز مطالعه کنید.
2. برش اصولی
پس از الگوسازی لباس با استفاده از اندازه‌های صحیح، نوبت به برش پارچه می‌رسد. هنگام برش باید به نکاتی همچون متراژ پارچه، جنس و کیفیت آن توجه داشت. برای فرمول محاسبه متراژ پارچه می‌توانید مقاله اندازه پارچه مورد نیاز را مطالعه کنید. علاوه بر این چنانچه پارچه شما طرح‌دار بود می‌بایست تمام قطعات الگو را به یک جهت برش دهید تا هنگام دوخت درزها، نقش و نگار پارچه کنار یکدیگر قرار گیرد و خروجی کار تمیز باشد.
3. اتوکاری پس از دوخت هر درز
اتوکاری پس از دوخت هر درز، کمک بزرگی به داشتن لباس شیک و تمیز میکند. پیشنهاد میشود تا درزها به صورت جداگانه اتو شده و پس از اتوکاری با استفاده از اتو سرد پرس شوند. پرس کردن درزها نکته قابل توجه و مهمی در داشتن درز صاف و تمیز است.
برای پرس کردن درز می‌توانید از اتوی سرد سنگی، چوبی، پلاستیکی و یا حتی از یک سنگ مسطح و شسته شده استفاده کنید. در زمان اتو کردن لباس ها باید به نکات مختلفی توجه داشته باشید. به عنوان مثال توصیه می شود به مطلب زیر از سایت kellysdrycleaners توجه داشته باشید:
You cannot use the same temperature setting for all types of fabric. For sure, you have seen silk garments burned by extremely hot irons. To avoid this, you should remember to sort your clothes according to temperature requirements.
شما نمی توانید از یک تنظیم دما برای همه انواع پارچه استفاده کنید. مطمئناً لباس های ابریشمی را دیده اید که توسط اتوهای بسیار داغ سوخته اند. برای جلوگیری از این امر، باید به یاد داشته باشید که لباس های خود را بر اساس دمای مورد نیاز مرتب کنید.
4. استفاده از لایی چسب
لایی چسب می‌بایست با توجه به جنس و رنگ پارچه انتخاب شود. بنابراین توصیه میشود ابتدا با انواع پارچه و الیاف آشنا شوید. برخی از لایی چسب‌ها شامل لایی حریر، لایی کاغذی، لایی پرشین و لایی زانفیکس می‌شوند. لایی‌ها از رنگ‌بندی متنوع برخوردار هستند اما محبوب‌ترین رنگ آنها سفید و مشکی می‌باشد. از لایی سفید برای پارچه‌های روشن و از لایی مشکی برای پارچه‌های تیره استفاده میشود.
لایی برای ایستایی بیشتر پارچه به کار می‌رود و در اکثر مواقع میان دو لایه پارچه قرار می‌گیرد؛ به همین دلیل در خروجی نهایی لباس دیده نمی‌شود. سایت so-sew-easy یکی از مزایای استفاده از لایی چسب را اینگونه بیان میکند:
Aside from being perfectly suited to certain jobs, they are also intuitive and easy to use. Additionally, as long as you follow the manufacturer's instructions, they are simple to handle and relatively safe, making sewing adhesives a good tool for the beginner as well as the advanced.
"گذشته از اینکه برای کارهای خاص کاملاً مناسب هستند، استفاده از آنها نیز آسان و شهودی است. علاوه بر این، تا زمانی که دستورالعمل‌های سازنده را دنبال کنید، کار با آنها ساده و نسبتاً ایمن است و همین امر لایی چسب ها را به ابزاری مناسب برای مبتدیان و همچنین افراد پیشرفته تبدیل میکند"
5. دوخت اصولی ساسون
ساسون یکی از اساسی‌ترین مراحل دوخت لباس است، چرا که نقش بسیار مهمی در متناسب بودن لباس و اندام دارد. در اطراف برخی قسمت‌های بدن که حجم زیادی دارند، پارچه آزادتر از قسمت‌های دیگر خواهد بود که ایجاد ساسون به از بین بردن این آزادی و خوش فرم شدن لباس کمک شایانی میکند؛ اما دوخت ساسون می‌بایست به روش اصولی صورت گیرد تا لباس دچار کیست یا چین خوردگی نشود.
برای دوخت ساسون‌های بی‌نقص به روش صحیح، مقاله آموزش دوخت انواع مختلف ساسون را مطالعه کنید.
6. دوخت اصولی زیپ
دوخت زیپ، در ایجاد آزادی حرکت و راحت به تن کردن لباس نقش مهمی را ایفا میکند؛ اما چنانچه دوخت آن از کیفیت بالایی برخوردار نباشد باعث آسیب دیدن زیپ در طول زمان و از بین رفتن جلوه و ظاهر لباس میشود.
محبوب‌ترین نوع زیپ، زیپ معمولی و زیپ مخفی است، از زیپ معمولی اغلب در دوخت شلوار و دامن استفاده میشود و زیپ مخفی در دوخت درزها کاربرد دارد و از نظر ظاهری قابل مشاهده نیست. برای اطلاع بیشتر از انواع زیپ و کاربرد زیپ‌ها مقاله تاریخچه زیپ را مطالعه کنید.
7. استفاده از خودکار حرارتی
خودکار حرارتی یکی از کاربردی‌ترین لوازم مورد نیاز در خیاطی است که موجب تمیزی خروجی کار میشود. در سال‌های گذشته برای مشخص کردن اضافه درزها، ساسون‌ها و علامت‌های موازنه از صابون خیاطی استفاده می‌کردند، اما این صابون‌ها باعث چرک شدن پارچه شده و به راحتی شسته یا پاک نمی‌شدند. امروزه صابون‌های خیاطی قدیمی جای خود را به خودکارهای حرارتی داده‌اند.
طرز استفاده از این خودکارها بسیار ساده است و با حرارت اتو به راحتی پاک می‌شوند و پارچه را چرک نمی‌کنند. برای آشنایی بیشتر با لوازم مورد نیاز خیاطی، مقاله لیست کامل لوازم مورد نیاز خیاطی را مطالعه کنید. توصیه می شود که در مورد استفاده از این نوع خودکار ها به مطلب زیر از سایت madamsew نیز توجه داشته باشید:
In very rare cases, the pens may leave ghost marks after erasing with your iron. We recommend using Amodex® to remove the ghost marks.
"در موارد بسیار نادر، خودکارها ممکن است پس از پاک کردن با اتو، آثار ارواح بر جای بگذارند. توصیه می کنیم از Amodex® برای حذف علائم ارواح استفاده کنید"
8. آسترکشی
آستری یک لایه نازک از پارچه است که داخل لباس قرار می‌گیرد و باعث دیده نشدن اضافه درزها و در نتیجه تمیز بودن کار میشود. این پارچه‌ها برای ایجاد پوشش در لباس‌های نازک مثل لباس‌های دوخته شده با تور و گیپور و دیگر پارچه‌های بدن‌نما، کاربرد دارند.
یکی دیگر از کارکردهای آستری در دوخت لایه‌های داخلی برخی لباس‌ها مثل کت و پالتو است. آستری انواع مختلفی دارد که شامل آستری پنبه‌ای، ابریشمی، پلی استر، ساتن، کرکی، و پشم شیشه میشود. برای اطلاع بیشتر از انواع آستری‌ها می‌توانید مقاله آشنایی با انواع پارچه آستری را مطالعه کنید.
9. اهمیت به ظاهر داخلی لباس
اهمیت به ظاهر داخلی لباس امر بسیار مهمی است، به همین دلیل درزهای داخلی باید به بهترین روش ممکن پاکدوزی و اتوکاری شوند. رایج‌ترین روش پاکدوزی درزهای داخلی استفاده از چرخ سردوز است اما روش‌های متفاوتی برای پاکدوزی وجود دارد.
10. پاکدوزی درز به روش دندان موشی
پاکدوزی درز به روش دندان موشی را می‌توان به صورت دستی یا با استفاده از چرخ خیاطی انجام داد. برای دوخت دندان خرگوشی با استفاده از چرخ خیاطی بهتر است از نخ‌های ظریف استفاده کنید و نخ انتخابی متناسب با جنس پارچه باشد. برای آشنایی با نخ مناسب پارچه‌های مختلف، مقاله معرفی چند نوع نخ خیاطی را مطالعه کنید.
11. پاکدوزی درز با استفاده از چرخ سردوز
پاکدوزی درز با استفاده از چرخ سردوز ساده‌ترین و رایج‌ترین نوع پاکدوزی می‌باشد. این روش در عین ساده بودن نیازمند رعایت نکات خاصی است، برای مثال هنگام پاکدوزی می‌بایست به نخ‌های سردوز توجه کنید تا نخ دچار پارگی نشود، همچنین باید با نهایت دقت از سردوز استفاده کنید تا قسمت‌های اصلی لباس به تیغه سردوز برخورد نکنند.
12. پاکدوزی درز با استفاده از قیچی زیگزاگ
پاکدوزی درز با استفاده از قیچی زیگزاگ، برای لباس‌های آستردار از جمله انواع کت، پالتو و دامن استفاده میشود.
13. پاکدوزی درز با استفاده از قیچی زیگزاگ و دوخت ساده
برای دوام بیشتر درز پاکدوزی شده با قیچی زیگزاگ که یکی از انواع قیچی است، می‌توانید در ابتدا با فاصله نیم سانتی متر جادرز را چرخ کنید و سپس لبه جادرز را با استفاده از قیچی زیگزاگ برش دهید.
14. پاکدوزی درز با استفاده از دوخت زیگزاگ چرخ
پاکدوزی درز با استفاده از دوخت زیگزاگ چرخ، یکی از راه‌های پیشنهادی برای افرادی است که چرخ سردوز ندارند به همین دلیل روش کاربردی و محبوبی محسوب میشود. برای این کار کافی است درجه زیگزاگ چرخ را تنظیم کرده و پس از چرخ کردن لبه‌های اضافه را قیچی کنید.
15. پاکدوزی درز با استفاده از نوار اریب
برای پاکدوزی درز با استفاده از نوار اریب، نیاز به جادرزهای 2 سانتی متری دارید. در ادامه از اریب پارچه، نوار اریب را به عرض 3 سانتی متر برش داده و به یکدیگر متصل کنید. پس از آماده شدن نوار اریب، قسمت روی نوار را رو به روی قسمت پشت جادرز قرار دهید و با فاصله نیم سانتی متر چرخ کنید.
دقت داشته باشید که در این مرحله تنها یک سوم عرض نوار اریب چرخ میشود. در مرحله بعد لبه نوار را، یک بار تا قسمت لبه جادرز تا کرده و اتو کنید. سپس قسمت اتو شده را دوباره تا کنید و دوخت اصلی را انجام دهید.
16. پاکدوزی درز به روش فرانسوی
از پاکدوزی درز به روش فرانسوی، معمولا برای پارچه‌های نازک مانند حریر، ریون و ژرژت استفاده میشود. این روش از پاکدوزی اغلب در لباس‌های که از آزادی زیادی برخوردار هستند کاربرد دارد. دوخت درز به روش فرانسوی، نیازمند یک‌ونیم سانتی متر حق دوخت یا جادرز می‌باشد.
برای این پاکدوزی، می‌بایست در مرحله اول پارچه را به سمت رو قرار دهید و به اندازه نصف حق دوخت یعنی هفت میلی متر چرخ کنید. پس از چرخ کردن درز را سبک کنید و تنها 3 میلی متر از حق دوخت را نگه دارید. در ادامه پارچه را به پشت برگردانده و به صورتی چرخ کنید که جادرز قبلی داخل حق دوخت قرار گیرد.
17. پاکدوزی درز به روش فاکوت
روش فاکوت یا درز فلت‌فلد، که با به نام‌های درز شکسته مخفی و دو درزه کردن نیز شناخته میشود. برای پاکدوزی درز به روش فاکوت، حق دوخت نباید کمتر از 2 سانتی متر باشد. در قدم اول حق دوخت را چرخ کنید و سپس یکی از لایه‌های جادرز را به گونه‌ای سبک کنید که تنها نیم سانتی متر باقی بماند.
در مرحله بعد جادرز قیچی نشده را به گونه‌ای روی جادرز قیچی شده برگردانید که لبه جادرز روی قسمت چرخ شده قرار گیرد و سپس اتو کنید. پس از اتو کردن، جادرز را یک بار دیگر تا کنید تا لبه کار مخفی شود و دوخت نهایی را انجام دهید.
| ترفند | توضیح کوتاه | مزیت / نتیجه |
|---|---|---|
| استفاده از نخ هماهنگ با پارچه | انتخاب رنگ و ضخامت نخ مطابق جنس و رنگ پارچه | دوخت تمیز و نامحسوس‌تر |
| اتو کردن درزها قبل و بعد از دوخت | اتوکشی سبک روی درزها در هر مرحله | لباس فرم بهتر و حرفه‌ای‌تر می‌گیرد |
| دوخت مخفی (Hand Slip Stitch) | استفاده برای سجاف یا لبه‌ها بدون دیده شدن بخیه | نمای تمیز و شیک در قسمت داخلی |
| به‌کارگیری نوار اریب | پوشاندن لبه‌های خام پارچه با نوار اریب | مانع ریش‌ریش شدن و ظاهر مرتب‌تر |
| استفاده از پایه‌ی مناسب چرخ | انتخاب پایه متناسب با نوع دوخت (زیپ، دکمه، سجاف) | کنترل بیشتر و نتیجه‌ی دقیق‌تر |
| گرفتن کوک آزمایشی | دوخت یک تکه کوچک از پارچه قبل از شروع اصلی | تنظیم درست کشش نخ و جلوگیری از خراب شدن کار |
تأثیر انتخاب روش‌های مناسب پاکدوزی بر کیفیت نهایی لباس
انتخاب روش‌های مناسب پاکدوزی تأثیر زیادی بر کیفیت و دوام لباس نهایی دارد. برای مثال، استفاده از روش دندان موشی برای درزهای دقیق، یا نوار اریب برای لبه‌های پارچه، می‌تواند به تمیزی و استحکام درزها کمک کند. این تکنیک‌ها نه تنها به ظاهر لباس افزوده، بلکه عمر مفید آن را نیز افزایش می‌دهند.
استفاده از سوزن‌های مخصوص پارچه خز
برای جلوگیری از آسیب به الیاف خز، استفاده از سوزن‌های با نوک تیز و مقاوم توصیه میشود. این سوزن‌ها به راحتی از میان پرزها عبور کرده و دوختی تمیز و بدون آسیب ایجاد می‌کنند.
استفاده از دوخت‌های مقاوم
دوخت‌های زیگزاگ یا دوخت‌های مخصوص پارچه‌های خز، مانند دوخت‌های با طول و عرض مناسب، می‌توانند به افزایش دوام و استحکام دوخت کمک کنند. این نوع دوخت‌ها از باز شدن درزها جلوگیری کرده و زیبایی کار را حفظ می‌کنند
سخن پایانی
تمیزدوزی از آسیب دیدن لباس‌ها در مدت زمان کوتاه جلوگیری میکند و باعث افزایش مقاومت و دوام لباس میشود، همچنین تمیزدوزی می‌تواند به کسب و کار شما اصالت ببخشد و توجه بیشتر خریداران را به برند شما جلب کند. در نظر داشته باشید که اگر علاقه مند به یادگیری خیاطی مجازی هستید می توانید به قسمت دوره های خیاطی مراجعه نمایید.
سوالات متداول
تمیزدوزی چه مزایایی دارد؟
تمیزدوزی باعث میشود که لباس‌ها یا پروژه‌های خیاطی با ظاهری زیبا و حرفه‌ای به اتمام برسند.
تمیزدوزی در خیاطی به چه معنا می‌باشد؟
تمیزدوزی به معنای دقت در انتخاب مواد، درستی اندازه‌گیری و ترسیم الگوها و دقت در اجرای دوخت و دوز است. این موارد به صورت مستقیم بر کیفیت نهایی محصول تاثیر گذارند.
رایج‌ترین روش پاکدوزی درز چه روشی است؟
پاکدوزی درز با استفاده از چرخ سردوز ساده‌ترین و رایج‌ترین نوع پاکدوزی می‌باشد.
تیم تحریریه دوخت برتر
نویسنده